Jeśli zdarzy się Wam być w Rzymie 29 czerwca zuważycie, że jest on nieco spokojniejszy niż zazwyczaj. Dzieje sie tak dlatego, iż ten dzień jest w mieście ważnym świętem i jest wolny od pracy. Jest to święto Piotra i Pawła, patronów Wiecznego Miasta. Skąd się wzięło to święto? Jak świętuje ten dzień Rzym? Co tego dnia robią Rzymianie? Co można zobaczyć w Rzymie będąc turystą? Zapraszam do przeczytania.

KILKA SŁÓW O PAWLE

Paweł, Szaweł lub Saul (takie imiona pojawiają się w różnych źródłach) przyszedł na świat między 5 a 10 rokiem naszej ery w Tarsie, który leży w dzisiejszej Turcji. Urodził się on w rodzinie bogatych kupców żydowskich. Nie tylko pochodził z zamożnej rodziny, ale również z takiej, która zapewniła mu doskonałe wykształcenie.

Paweł był uczonym w piśmie faryzeuszem znającym i wykładającym Torę. Posiadał on również obywatelstwo rzymskie, co też wiele razy pomogło mu w życiu. Ciekawostką jest to, że imię Saul po hebrajsku oznacza „pytać”.

Jako faryzeusz zelota przestrzegał on dokładnie żydowskiej liturgii oraz prawa zapisanego w Torze. Narzucało ono wiele nakazów i zakazów łącznie z restrykcyjną dietą, która zabraniała zjadania istot nieczystych.

Paweł nigdy nie należał do dwunastu apostołów. Więcej, nigdy nie spotkał też osobiście Chrystusa. Znamy natomiast z Biblii historię Saula, który jechał do Damaszku prześladować Chrześcijan. Na drodze spotkała go wielką jasność i usłyszał on głos samego Mesjasza pytający go „Saulu dlaczego mnie prześladujesz?”. To był moment zwrotny w jego życiu, nawrócenie, kiedy to zaczął naśladować Chrystusa i nauczać.

Nazywał sam siebie apostołem, apostołem pogan gdyż swoje nauki kierował właśnie do Greków i Rzymian, nie do Żydów. Jego nauki nieco różniły się od nauk Piotra. Paweł mówił do pogan, że mogli naśladować Chrystusa bez konieczności nawrócenia na judaizm i obrzezania, co też często prowadziło do dysputy między nim a Piotrem.

Paweł będąc w Jerozolimie nauczał o naśladowaniu Chrystusa jako Mesjasza. Dla Żydów było to bluźnierstwem gdyż w ich oczach Jezus był tylko synem cieśli z Nazaretu. Tam właśnie, w Jerozolimie, Paweł został osądzony według prawa żydowskiego, ale mając rzymskie obywatelstwo domagał się odesłania do Rzymu na sprawiedliwy sąd, do którego miał prawo.

Paweł przybył do Rzymu prawdopodobnie między 60 a 61 rokiem. Stanął przed sądem jako rzymski obywatel i uwolniono go z oskarżeń postawionych mu w Jerozolimie.

KILKA SŁÓW O PIOTRZE

Według Ewangelii Piotr był bratem Andrzeja. Pochodził z Betsaidy nad jeziorem Genezaret. Do około 31 roku był rybakiem w Kafarnaum w Galilei. Powołał go wraz z jego bratem sam Chrystus i uczynił go swoim uczniem, a następnie apostołem.

Piotrowi przypisywane jest autorstwo dwóch listów, które wchodzą w skład kanonu Nowego Testamentu. Był bardziej znany jako apostoł Żydów, gdyż to do nich głównie kierował swoje nauki w przeciwieństwie do Pawła, który nauczał pogan.

Losy Piotra opisują Ewangelie oraz Dzieje Apostolskie. Z nich wiemy, iż Piotr był jednym z najbardziej zaufanych uczniów Chrystusa. Wraz z Janem i Jakubem towarzyszył Chrystusowi na górze Tabor podczas tak zwanego Przemienienia. Był świadkiem uzdrowienia córki Jaira oraz krwawej modlitwy w Getsemani. W katalogach apostołów widnieje zawsze na pierwszym miejscu.

Jezus przepowiedział Piotrowi, że po swoim pojmaniu ten wyprze się go trzykrotnie, co według Ewangelii potwierdziło się. Podczas pojmania Jezusa usiłował go bronić, atakując mieczem jednego z żolnierzy i obcinając mu ucho.

Po Zesłaniu Ducha Świętego (prawdopodobnie w roku 33) Piotr przebywał i działał wraz z pozostałymi apostołami w Jerozolimie. W 44 roku za swą działalność kazał go aresztować Herod Agryppa. Według Dziejów Apostolskich został on wtrącony do więzienia, z którego uwolnił go anioł. Po wyjściu na wolność Piotr wyjechał z Jerozolimy, jednak Dzieje Apostolskie nie podają dokąd się udał.

Losy Piotra po ucieczce z więzienia są trudne do odtworzenia w szczegółach. Nowy Testament w sposób wyraźny wspomina jeszcze tylko jego pobyt w Antiochii około roku 50, gdzie doszło do konfliktu między nim a Pawłem z Tarsu. Tradycyjne przekazy są zgodne, że Piotr ostatecznie przybył do Rzymu i tam poniósł śmierć męczeńską.

Według Kościoła Katolickiego Piotr był pierwszym biskupem Rzymu, czyli papieżem. To jemu Chrystus powiedział: „Tyś jest Petrus, skała, na tej skale zbuduję mój kościół, i dam ci klucze do królestwa ziemi i królestwa nieba, i bramy piekieł Cię nie przemogą.

MĘCZEŃSKA ŚMIERĆ PIOTRA I PAWŁA

Paweł kilkakrotnie stawał przed sądem, ale był uwalniany, w końcu jednak został skazany na śmierć. Stracił on życie w Rzymie za panowania cesarza Nerona. Według tradycji Kościoła Katolickiego został on ścięty 29 czerwca 67 roku przy Drodze Ostyjskiej. Data ta pojawiła się dopiero w IV wieku jako tradycja, zatem nie wiemy czy jest to prawdą.

Drzwi Filarete w Bazylice Świętego Piotra, a na nich ścięcie Pawła

Piotr zaś, według tradycji, kiedy rozpętały się prześladowania chrześcijan po wielkim pożarze, który w 64 roku podczas panowania Nerona strawił Rzym, planował uciec z miasta. Udał się Drogą Apijską w stronę Neapolu. Wędrując nią spotkał tam Chrystusa, którego zapytał „Quo Vadis Domine?”, czyli „Dokąd idziesz, Panie?”. Ten zaś odparł :”Idę do Rzymu, być dać się ponownie ukrzyżować.” Piotr zawstydził się, odwrócił i wrócił do Rzymu, aby dać się ukrzyżować.

W miejscu zaś spotkania na Drodze Apijskiej, stoi dziś niewielki kościółek Quo Vadis Domine.

Kościół Quo Vadis Domine na Drodze Apijskiej

Piotr został przywleczony do Cyrku Nerona na Wzgórzu Watykańskim. Tu oświadczył, że nie był godzien zostać ukrzyżowany tak jak jego Mistrz Jezus Chrystus. Z tego też powodu, ponoć na własne życzenie, został ukrzyżowany na krzyżu do góry nogami, głową do dołu. Miało to miejsce, według tradycji Kościoła Katolickiego, 29 czerwca 67 roku.

Drzwi Filarete w bazylice Świętego Piotra, a na nich ukrzyżowanie Piotra

Dzień 29 czerwca jest zatem świętem Piotra i Pawła, kiedy to tradycyjnie upamiętniamy śmierć obu apostołów. Nowa data przyjęła się przez Kościół aby zastąpić święto pogańskie Quirino Romolo obchodzone właśnie tego dnia. Papież Leon Wielki już w V wieku wspominał Piotra i Pawła jako chrześcijańskich założycieli miasta.

Tutaj przeczytacie więcej o miejscu pochówku Świętego Pawła

Piotr zaś ukrzyżowany został w Cyrku Nerona na Wzgórzu Watykańskim i spoczął w przylegającej do niego nekropolii. Owo miejsce pochówku stało się później fundamentem dla Starożytnej bazyliki Świętego Piotra wzniesionej w czasach Konstantyna. Nad starym kościołem zaś stanęła nowa bazylika, którą widzimy dzisiaj. W niej zaś, pod ołtarzem papieskim, wedlugo tradycji, spoczywają kości Świętego Piotra.

Tutaj przeczytacie więcej o miejscu pochówku Świętego Piotra

GDZIE ZNAJDZIEMY W RZYMIE ŚWIĘTYCH PATRONÓW?

1 W bramie Porta Poppolo

Porta Popolo na Placu Popolo

Święty Piotr w bramie Popolo

Święty Paweł w bramie Popolo

2 Plac Świętego Piotra

Piotr z kluczami na Placu Świętego Piotra 

Paweł z mieczem na Placu Świętego Piotra

3 Drzwi Bazyliki Świętego Piotra

4 Przy wejściu na Most Aniołów

Przy wejściu na most po lewej Piotr z kluczami

Po prawej, przy wejściu na most Paweł z mieczem

5 Kolumna Trajana i kolumna Marka Aureliusza

Kolumna Trajana i na jej szczycie Piotr z kluczami

Kolumna Marka Aureliusza ze Świętym Pawłem

6 Bazylika Świętego Pawła za Murami 

Święty Paweł w portyku przy wejściu do bazyliki 

Święty Paweł tuż przy drzwiach wejściowych do bazyliki 

Święty Paweł wewnątrz bazyliki

Święty Piotr tuż przy drzwiach wejściowych do bazyliki

Święty Piotr wewnątrz bazyliki

7 Basilica San Giovanni in Laterano 

Baldachim i papieski ołtarz a w nim posągi Piotra i Pawła 

Święty Piotr z kluczami we wnętrzu bazyliki Świętego Jana na Lateranie

Święty Paweł z mieczem we wnętrzu bazyliki Świętego Jana na Lateranie

JAK OBCHODZIMY W RZYMIE DZIEŃ ŚWIĘTEGO PIOTRA I PAWŁA?

W Rzymie dzień 29 czerwca jest wolny od pracy. Wszyscy mieszkańcy Rzymu jadą nad morze lub za miasto. W mieście jest mnóstwo turystów i praktycznie wszystkie turystyczne atrakcje, sklepy, bary i restauracje są otwarte.

W Bazylice Świętego Piotra zaś papież odprawia uroczystą mszę i błogosławi nowo wybranych biskupów. Tego dnia posąg świętego Piotra w bazylice przepięknie wystraja się w szkarłatno-złote szaty i koronę na głowie. Po głównej mszy w bazylice, której przewodniczy Papież i obowiązują na nią zaproszenia, odbywa się również na Placu Świętego Piotra w południe błogosławieństwo „Na Anioł Pański”.

Piotr wystrojony odświętnie w Bazylice Świętego Piotra

Tego dnia Muzea Watykańskie się zamykają i zwiedzanie bazyliki z przewodnikiem odbywa się zazwyczaj tylko między godziną 13.30 a 15.30. Do bazyliki można też wejść po południu samemu i zobaczyć kościół lub uczestniczyć w mszy.

Idąc via della Conciliazione w stronę Placu Swiętego Piotra możemy podziwiać przepiękne dekoracje z płatków kwiatów na ziemi, tak zwaną infiorata. Pod koniec dnia nad wzgórzem Pincio wystrzeliwują w niebo zachwycające sztuczne ognie znane jako Girandola. Najlepszym miejscem do obserwowania tego świetlnego przedstawienia, które odbywa się o godzinie 21.00 jest Plac Popolo.

Tradycję tę Rzym zawdzięcza Michałowi Aniołowi, który to z okazji tego wielkiego święta w 1488 roku zorganizował pokaz fajerwerków. Zakończył się on wirującymi wkoło ogniami i światłami nad Zamkiem Świętego Anioła dając właśnie nazwę Girandola temu niezwykłemu wydarzeniu.

Mam nadzieję, że będąc w Rzymie tego dnia zechcecie uczestniczyć w obchodach tego ważnego dla całego miasta święta. Zapraszam Was serdecznie.