Rzym posiada mnóstwo przepięknych, malowniczych uliczek. Kolejnym razem zdałam sobie sprawę z tego wędrując na spotkanie z przyjaciółką wzdłuż via Monserrato. Większość turystów udaje się w ich poszukiwaniu na Zatybrze, które stało się bardzo studenckie i tyrystyczne. Nie jest ono jednak jedynym miejscem, gdzie każdy budynek, kościół czy zakątek przyprawia nas o zawrót głowy. Tym z Was, którzy chcą odkryć coś nowego z dala od tłumów, zapraszam do zwiedzania via Monserrato.
Corte Savella
Via di Monserrato, jedna z najpiękniejszych i najbardziej interesująch uliczek Rzymu, łączy via dei Banchi Vecchi i Plac Farnese. W przeszłości nosiła kilka nazw, jedną z nich była Corte Savella lub też Curia dei Savelli, po tym, jak rodzina Savelli, nominowana marszałkami Świętego Rzymskiego Kościoła i pierwszymi nadzorcami konklawe, tutaj sprawowali sądy nad przestępcami. Swój rodzinny pałac przekształcili w budynek sądu i więzienie, w którym najbardziej znanymi aresztowanymi były Beatrycze Cenci oraz jej macocha Lukrecja.
Corte Savella
Więcej o Beatrycze przeczytacie tutaj
https://basiakaminska.pl/beatrycze-cenci-bohaterka-czy-przestepca/
Cały pałac rodziny Savelli został połączony z przylegającym do niego kościołem San Tommaso di Canterbury (Świętego Tomasza z Canterbury), dedykowanym SS Trinita degli Scozzesi oraz z budynkiem obok siedzibą hospicjum Anglików wyznania katolickiego. W XIX wieku pałac i kościół zostały odrestaurowane.
Portal kościoła Świętego Tomasza z Canterbury
Kościół Santa Maria in Monserrato
Dzisiejsza nazwa ulicy pochodzi od kościoła dedykowanego Dziewicy Maryi, przyjmując nazwę od hiszpańskiego sanktuarium Montserrat położonego 60 km od Barcelony. Świątynia powstała w 1518 roku na istniejącej już kaplicy z 1154 roku ufundowanej przez hiszpańską arystokratkę Jacoba Ferrandes. Kościół Santa Maria in Monserrato zaprojektował sam Antonio da Sangallo Młodszy, a fasadę wykonał Francesco da Volterra.
Kościół Santa Maria in Monserrato, fasada
Na fasadzie widnieje Madonna piłująca skałę (Montserrat oznacza przepiłowana skała).
Fasada kościoła Santa Maria in Monserrato, Madonna piłująca skałę
W świątyni tej spoczywają dwaj papieże z rodziny Borgia: Aleksander VI, znany ze swoje rozwiązłego i skandalicznego życia przedstawionego w serialu „Borgia”, i Kalikst III.
Kościół Santa Maria in Monserrato, wnętrze
Grobowiec papieża Aleksandra VI Borgia w trzeciej kaplicy po lwej stronie
Na via di Monserrato powstały pałace arystokracji rzymskiej. Ich właścicielami byli kardynałowie, bankierzy, czy hrabiowie. W niektórych z nich mieszkały też kurtyzany, takie jak na przykład słynna Imperia. Była ona ukochaną Agostino Chigi, bogatego bankiera, który to z okazji ich ślubu zakupił i kazał Rafaelowi udekorować słynną Willę Farnesina.
O zwiedzaniu Willa Farnesina przeczytacie więcej tutaj
Imperia prawdopodobnie zamieszkiwała dom na rogu via del Pellegrino, być może znajdujący się w miejscu dzisiejszego budynku znanego jako Casa di Pietro Paolo della Zecca. Rezydencja słynnej kurtyzany była z pewnością jedną z najbardziej wystawnych w Rzymie, w której każdy najmniejszy detal był dziełem sztuki. Pewna anegdota mówi, że ambasador Hiszpanii oczekiwał w domu Imperii jej faworów. W pewnym momencie chcąc splunąć zrobił to w twarz jednego ze swoich dworzan uznając ją za najbardziej tego godną w pokoju, w którym się znajdował.
Palazzo Bossi
Palazzo Bossi (numer 154) powstał na początku XVII wieku i należał on do Francesco Radice. Przekazał on swoją posiadłość mniszkom od Świętego Filipa Nereusza, które tutaj założyły konserwatorium dla biednych panien. W XVIII wieku pałac stał się własnością rodziny Bossi z Mediolanu i stąd wziął swoją nazwę.
Palazzo Bossi
Palazzo Incoronati
Palazzo Incoronati (numer 152) powstał na początku XVI wieku dla rodziny Incoronati de Planca pochodzącej z Hiszpanii. Zmieniał swoich włascicieli wielokrotnie, ale nad portalem nadal widnieje herb rodziny Incoronati: lew i trzy sztandary.
Palazzo Incoronati
Palazzo d’Aste
Palazzo d’Aste (numer 149) został wybudowany pod koniec XVII wieku dla arystokratycznej rodziny d’Aste pochodzącej z Albenga. Przeniosła się ona do Rzymu już w 1590 roku. Z tego rodu pochodził Giovanni Battista, który był bankierem Kurii Rzymskiej bogacąc się ogromnie na tym stanowisku. Pałac przez pewien czas był własnością rodziny Bonaparte, po czym wielokrotnie zmieniał właścicieli by w końcu stać się kamienicą mieszkaniową. Na dziedzińcu znajduje się przepiękna fontanna z głową lwa, z której leje się woda.
Palazzo D’Aste
Palazzo Podocatari
Palazzo Podocatari (numer 20) powstał pod koniec XV wieku dla Monsignora Ludovico Podocatari. Był on medykiem papieża Innocentego VIII, a później osobistym sekretarzem papieża Aleksandra VI, który w roku 1500 uczynił Ludovico kardynałem. Po jego śmierci pałac przeszedł w ręce jego bratanka Livio, protonotariusza apostolskiego i biskupa Nikozji.
Palazzo Podocatari
Palazzo Rocci Pallavicini
Palazzo Rocci Pallavicini (numer 25) został skonstruowany na początku XVII wieku dla rodziny Rocci pochodzącej z Cremony obecnej w Rzymie od XVI wieku. Bernardino Rocci, który był majordomusem papieża Klemensa X a potem kardynałem, zatrudnił Carlo Maderno do budowy tego ogromnego pałacu rodzinnego. Później został on sprzedany Karmelitanom Bosym. W XIX wieku Karmelitanie przenieśli się do kościoła Santa Maria della Vittoria w pobliżu dzisiejszego dworca Termini i pałac zakupiła rodzina Pallavicini.
Palazzo Rocci Pallavicini
Kościół San Giovanni in Ayno
Tuż przy Pałacu Rocci Pallavicini znajduje się skonsekrowany kościół San Giovanni in Ayno. Wzmianki o tej świątyni pojawiły się już w roku 1186 podczas pontyfikatu papieża Urbana III. Nazwa kościoła jest trudna do ustalenia, prawdopodnie pochodzi od zniekształcenia łacińskiego słowa „agnus” (baranek). Tutaj w latach 1552 – 1571 znajdowała się siedziba Arcybraterstwa Orazione e Morte, które go odrestaurowało.
Casa Ricci
Casa Ricci (pod numerem 124) był domem, który należał do rodziny Ricci. Jest bardzo prosty i skromny. Na pierwszym piętrze znajduje się przepiękna kapliczka znana jako Madonna del Buon Consiglio, czyli Madonna Dobrej Rady. Została ona wykonana w XVII wieku z gipsowej sztukaterii i przedstawia Dziewicę Maryję z Dzieciątkiem, autorstwa nieznanego artysty z XX wieku.
Casa Ricci
Madonna del Buona Consiglio
Palazzetto Mocari
Pod numerem 116-117 wznosi się szesnastowieczny Palazzetto Mocari, w którym mieszkała kurtyzana o imieniu Tina. Pod koniec XIX wieku ówczesny właściciel pałacu, Lorenzo Mocari, zmodernizował go, co wywołało mnóstwo krytyki. Mocari zatem kazał wypisać nad architrawem motto do dziś jeszcze widoczne „TRAHIT SUA QUEMQUE VOLUPTAS”. Dosłownie oznacza to „Każdy jest poruszony przez własną przyjemność”.
Palazzetto Mocari
Palazzo Capponi Casali Dall’Olio Antonelli
Palazzo Capponi Casali Dall’Olio Antonelli (numer 34) powstał w XVI wieku dla rodziny Capponi, Florentczyków, którzy przenieśli się do Rzymu. Później stał się własnością bolońskiej rodziny Casali. Dzisiejszy budynek zawdzięcza swoją formę architektoniczną Domenico Dall’Olio, który zlecił przebudowę dla Virginio Vespignani. Pod koniec XIX wieku pałac stał się własnością rodziny Antonello, z której pochodził sekretarz Stanu papieża Piusa IX.
Palazzo Capponi Casali Dall’Olio Antonelli
Zrekonstruowany dom Świętej Katarzyny Sieneńskiej
W pobliżu kościoła Santa Maria in Monserrato, pod numerem 111-112, znajduje się pałacyk, który wydaje się nie pasować do reszty otaczających budynków. W nim mieści się siedziba Arciconfraternita di S.Caterina da Siena, czyli Arcybraterstwa Świętej Katarzyny Sieneńskiej. Budynek ten powstał w roku 1912 na zlecenie arcybraterstwa i jest rekonstrukcją domu Świętej Katarzyny w Fontebranda (Siena). Przypomina o tym fakcie napis na fasadzie: „LA VEN. CONFRATERNITA DI S. CATERINA DA SIENA NEL V SECOLO DALLA SUA ORIGINE RICOSTRUÌ A SOMIGLIANZA DELLA CASA DI S.CATERINA IN FONTEBRANDA – XXX APRILE MCMXII”.
Zrekonstruowany dom Świętej Katarzyny ze Sieny
Pałacyk jest bardzo wdzięczny z trzema poziomami tarasów udekorowanych marmurem i trawertynem. Na ścianie widnieje rónież owal przedstawiający bliźnięta Seniusza i Askaniusza z wilczycą, symbolem Sieny.
Wilczyca Seniusz i Askaniusz, symbol Sieny widneją na pałacyku
Palazzetto Giangiacomo
Palazzetto Giangiacomo (numer 105) powstał w drugiej połowie XVI wieku dla arystokratycznej rodziny rzymskiej Giangiacomo. Posiada on przepiękną fasadę i elegancki portal z dwoma kolumnami doryckimi, które podtrzymują balkon oraz dwie kolumny z kapitelem w formie atlantydów utrzymujących tympanon i okalają ogromne drzwi balkonowe.
Palazzetto Giangiacomo
Kościół San Girolamo della Carità
W pobliżu domu Świętej Katarzyny znajduje się kościół San Girolamo della Carità, czyli Świętego Hieronima od Dobryczynności, wzniesiony, według tradycji, nad domem, w którym w 382 roku zmarł Święty Hieronim. Wezwał go do Rzymu papież Damazy i ponoć tu święty przebywał w domu rzymskiej matrony. W klasztorze znajdującym się tuż przy kościele przez ponad 30 lat żył Święty Filip Nereusz.
Kościół Świętego Hieronima
Kościół zniszczony podczas pożaru w XVII wieku, został później odbudowany i dodano do niego barokową fasadę autorstwa Carlo Rainaldi. Wewnątrz kościoła, główny ołtarz dekoruje kopia słynnego obrazu Domenichino „Komunia Świętego Hieronima”, oryginał zaś jest przechowywany w Pinakotece Watykańskiej.
Na lewo od wejścia znajduje się przepiękna Cappella Spada (Kaplica Spada) zrealizowana w 1654 roku z woli Virgilio Spada przy współpracy Francesco Borromini.
Palazzo Fioravanti
Palazzo Fioravanti (numer 61) znajduje się już na rogu Placu Farnese. Powstał on na początku XVI wieku dla Antonio Massa di Gallese, który byż cenionym prawnikiem i który w roku 1540 otrzymał tytuł szlachecki. Rodzina Massa później sprawowała ważne urzędy na Kapitolu, w urzędzie miasta, aż do roku 1722 kiedy to linia wymarła. Wówczas to pałac zakupiła rodzina Fioravanti pochodąca z Pistoi, stąd pochodzi też jego nazwa. Budynek swoją strukturą architektoniczną przypomina sąsiadujący Pałac Farnese.
Palazzo Fioravanti
Na skrzyżowaniu via Monserrato i via Farnese na ścianie znajduje się kapliczka a w niej postać „Madonny z Dzieciątkiem i Świętym Filipem Nereuszem” . Datuje się ona na koniec XVI wieku i składa się z owalnego medalionu z dwoma aniołkami po bokach. Obraz namalowany techniką fresku przedstawia Madonnę, która trzyma w ramionach Dzieciątko Jezus i pokazuje je Świętemu Filipowi Nereuszowi pochylającemu się nad niemowlęciem, aby ucałować mu stopę.
Kapliczka z Madonną na ścianie Palazzo Fioravanti
Po takim instensywnym spacerze można udać się na Plac Farnese lub Campo de’ Fiori do jednej z tamtejszych kawiarenek. Na pobliskich via Pellegrino i via dei Banchi Vecchi znajdziemy mnóstwo spokojnych i przytulnych lokalików. W nich napijemy się kawy, wina, lub czegoś mocniejszego i z pewnością przekąsimy coś pysznego.
Jedno z miejsc, które polecam jest Olio e vino Il Bocchetto. Ta tradycyjna enoteca oferuje duży wybór dobrych win oraz nieco mocniejszych trunków. Do nich zaś podaje bardzo starannie wybrane sery owcze oraz wędliny, przepyszny chleb i marynowane warzywa. Ma również doskonałą tiella di Gaeta.
Więcej o rzymskiej kuchni, o tiella di Gaeta oraz o lokalach, gdzie można dobrze zjeść w centrum Rzymu znajdziecie w moim eprzewodniku „Rzymskie smaki”
https://rzymskiesmaki.pl/przewodnik/
Mam nadzieję, że spacer ze mną Wam się spodobał. Mam również nadzieję, żę będąc w Rzymie odwiedzicie tę piękną i nieznaną turystom uliczkę. Zapraszam serdecznie.
Jeśli mój wpis Wam się spodobał, dajcie mi znać proszę w komentarzu.
Jeśli uważacie, że komuś może się przydać, udostępnijcie go proszę.
Basia Kaminska
filolożka anglistka instruktorka języka angielskiego
od ponad 14 lat w Rzymie
przewodniczka po Rzymie, regionie Lacjum i Watykanie w języku angielskim i polskim
autorka eprzewodników „Rzymskie smaki” , „W cieniu Rzymu”
wielojęzyczna mama wielojęzycznego nastolatka
Świetny post. Z pewnością skorzystam z tego przy najbliższej wizycie w Rzymie
zapraszam zatem do skorzytania
Jestem w Rzymie ,ale nie byłam na tej ulicy .W niedzielę pójdę. Dziękuję
cieszę się, udanego spaceru życzę