Rzym jest miastem, które można zwiedzać na setki sposobów: spacerując ciasnymi zaułkami, jeżdżąc szerokimi ulicami autobusem, mknąc rowerem czy, obecnie bardzo popularną, elektryczną hulajnogą. Rzym możemy też podziwiać z wysokości, ale nie latając dronem (to wymaga wielu certyfikatów) tylko wspinając się na wzgórza i tarasy widokowe. Jest ich kilka w Wiecznym Mieście i zapraszam Was do odkrycia i odwiedzenia najciekawszych z nich. Oto moje propozycje:

Kopuła Bazyliki Świętego Piotra
Kopuła Bazyliki Świętego Piotra w Watykanie ma 132,5 m wysokości i jest najwyższym budynkiem w obrębie miasta. Istnieje niepisane prawo, które mówi, że żaden budynek nie może być wyższy niż kopuła. Z taką wysokością stanowi ona najlepszy punkt widokowy w Rzymie.

Plac Świętego Piotra widziany z kopuły

Trzeba tylko pokonać 551 stopni żeby dostać się na taras widokowy, a stamtąd możemy zobaczyć przepiękny widok na Plac Świętego Piotra, na miasto Rzym oraz na cały Watykan wraz z ogrodami. 

Fragment Ogrodów Watykańskich widzianych z kopuły

Jak się dostać na taras widokowy na kopułę pisałam tutaj: 

https://basiakaminska.pl/idziemy-na-kopule-bazyliki-swietego-piotra/

Janikulum (Gianicolo)

Gianicolo jest jednym ze wzgórz Rzymu położonym najbliżej Watykanu. Ma wysokość 88 metrów i nigdy nie wchodził w skład oryginalnych siedmiu wzgórz Rzymu (wśród nich Palatyn, Kapitol, Awentynu, Kwirynał, Celius , Wiminał, Eskwilin). Wraz z Pincio i Monte Mario oferuje jedno z najbardziej spektakularnych widoków na miasto.

Z Janikulum możemy podziwiać najważniejsze zabytki Wiecznego Miasta takie jak Panteon, Plac Wenecki czy Kapitol. Przy dobrej zaś pogodzie możemy również dojrzeć Colli Albani, Góry Tiburtini czy Prenestini a nawet główne szczyty centralnego masywu Apeninów. 

Widok na Wieczne Miasto z Janikulum

W najwyższym punkcie wzgórza Janikulum wznosi się pomnik konny Giuseppe Garibaldiego i jego żony Anity. Nieco dalej znajduje się ogromna fontanna wzniesiona przez papieża Pawła V, tak zwana Fontanone di Paulo V lub Fontanone di Gianicolo.

Pomnik Giuseppe Garibadiego

Pomnik Anity Garibaldi

Fontanna Pawła V

Pod samym szczytem wzgórza, tuż pod pomnikiem Garibaldiego, znajduje się taras z działem armatnim, z którego każdego dnia w południe jest wystrzeliwana salwa. Słychać ja daleko, w ciche i spokojne dni nawet przy stacji Termini. Kanonada została wprowadzona przez papieża Piusa IX w 1847 tak, aby wszystkie kościoły dokładnie wiedziały, o której bić w dzwony. 

Żeby dotrzeć na Janikulum trzeba wziąć autobus numer 115 z Lungotevere Sassia (tuż przy Moście Wiktora Emanuela II) i wysiąść na Piazzale Garibaldi.

Zamek Świętego Anioła (Castel Sant’Angelo)

Zamek Świętego Anioła powstał jako mauzoleum cesarza Hadriana, który spoczął tutaj wraz ze swoją rodziną.  Później po Hadrianie znalazło tu pochówek wielu cesarzy Rzymu. W V wieku stał się on fortecą. Pod koniec VI wieku papież Grzegorz Wielki nazwał budowlę Zamkiem Świętego Anioła, aby upamiętnić ukazanie się podczas zarazy Archanioła Gabriela chowającego miecz na znak końca epidemii, którą interpretowano jako gniew Boży.

W okresie Średniowiecza i Renesansu Zamek św. Anioła służył papieżom jako więzienie i twierdza, co wiązało się z licznymi przebudowami. W XIII wieku papież Mikołaj III połączył zamek z Watykanem za pomocą korytarza w ufortyfikowanym murze, tak zwanego Passetto di Borgo, który istnieje do dziś. W 1527 roku podczas Sacco di Roma (Złupienie Rzymu) schronił się w nim papież Klemens VII.

Widok na rzekę i Most Aniołów z papieskiego balkonu

Obecnie Zamek Świętego Anioła jest muzeum. Można w nim podziwiać ocalałe struktury mauzoleum wraz z rampą prowadzącą na górę do kolumbarium, gdzie znajdowały się urny z prochami. Od roku 1933, znajduje się w nim watykańskie muzeum średniowiecznej broni. Z jego górnego tarasu roztacza się przepiękny widok na miasto, na rzekę i na Watykan. 

Widok z Zamku Świętego Anioła na Watykan

Rzeka Tybr z Zamku Świętego Anioła

Informacje i  rezerwacje biletów:

http://www.gebart.it/musei/museo-nazionale-di-castel-santangelo/

Wymagany jest Green Pass.

Taras na Pincio (Terrazza del Pincio)

Wzgórze Pincio, lub też starożytny Mons Pincianus, wznosi się na wysokość 61 metrów nad poziomem morza. Nie wchodziło ono w skład siedmiu starożytnych wzgórz Rzymu, ale w III wieku naszej ery znalazło się w obrębie Murów Aureliańskich. Wiele antycznych rodzin republikańskich posiadało tu swoje wille wraz z ogrodami. 

Na wzgórzu Pincio w okresie cesarstwa znajdowały się ogrody Lukullusa, w których została zabita Messalina, żona cesarza Klaudiusza. Tutaj u podnóża Pincio powstał grób Domizi, w którym złożono prochy Nerona.

Terrazza del Pincio, czyli taras na wzgórzu Pincio oferuje przepiękny widok na Plac Popolo (Piazza del Popolo). W oddali widoczne są również Bazylika Świętego Piotra, Zamek Świętego Anioła, dzielnica Prati, a jeszcze dalej przy dobrej pogodzie, nawet obserwatorium astronomiczne na Monte Mario. 

Piazza del Popolo

Na lewo od Watykanu rozpościera się wzgórze Janikulum, a jeszcze dalej na lewo są nawet widoczne wysokościowce w dzielnicy EUR. Stąd zdecydowanie rozpościera się jeden z najpiękniejszych widoków na Wieczne Miasto. 

Schody Hiszpańskie (Scalinata della Trinità dei Monti)

Potocznie znane Schodami Hiszpańskimi tak naprawdę nazywają się Scalinata della Trinità dei Monti. Nazwę swą wzięły od kościoła znajdującego się na szczycie schodów na wzgórzu Pincio. Natomiast określane są jako Schody Hiszpańskie od nazwy placu, przy którym od końca XV wieku znajduje się Ambasada Hiszpanii najpierw przy Państwie Papieskim, obecnie zaś przy Watykanie.

Monumentalne struktura liczy 135 stopni i jej inauguracja odbyła się z okazji Roku Jubileuszowego 1725 podczas pontyfikatu Benedykta XIII. Tę przepiękną klatkę schodową zaprojektował Francesco de Sanctis i trzeba przyznać, że jego rozwiązanie ze schodkami po obu stronach zbiegającymi się na kilku tarasach sprawiło, że są to najsłynniejsze schody na świecie.

Widok sprzed kościoła Trinita dei Monti na schody

Tutaj sprzed kościoła Trinità dei Monti (Świętej Trójcy na Wzgórzu) przy obelisku, który jest rzymską kopią, rozpościera się przepiękny widok na Plac Hiszpański wraz ze słynną fontanna Berniniego La Barcaccia u stóp schodów. Możemy podziwiać via dei Condotti ze swoimi krzykliwymi
markowymi sklepami oraz  panoramę Rzymu z jego dachami.

Via dei Condotti ze swoimi sklepami

Ołtarz Ojczyzny (Vittoriano) 

Vittoriano, Altare della Patria, Ołtarz Ojczyzny, Pomnik Wiktora Emanuela II, Maszyna do Pisania, Szczęka Mussoliniego tyle różnych nazw i określeń nosi ten kolos w samym centrum miasta przy Placu Weneckim. Zdecydowanie przyciąga on mnóstwo uwagi swoją bielą i rozmiarami, ale niewiele osób wie, że jest to pomnik. 

Pomnik zwie się ofocjalnie Pomnik Wiktora Emanuela II (Monumento al Vittorio EmanueleII), który zaprojektował Giuseppe Sacconi i jego budowa rozpoczęła się w roku 1885. Powstał on dla upamiętnienia Wiktora Emanuela II, pierwszego króla zjednoczonych Włoch, którego ogromna statua na koniu dekoruje cały monument. 

Ogromna statua króla Wiktora Emanuela II na koniu

Powszechnie zwany Vittoriano jeszcze nieukończony został  odsłonięty w 1911 roku, zaś dziesięć
lat później w jego centralnej części utworzono Grób Nieznanego Żołnierza. Wszelkie prace budowlane przy monumencie zakończono w 1935 roku i we wnętrzach budowli otwarto Centralne Muzeum Zjednoczenia Włoch.

Grób Nieznanego Żołnierza

Pomnik jest popularnym obiektem turystycznym w Rzymie, co z pewnością jest dużą zasługą tarasu widokowego na jego szczycie. Jest także jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc we Włoszech. Tutaj odbywaja się obchodzy świąt państwowych, takich jak Dzień Wyzwolenia (25 kwietnia) czy Dzień Republiki (2 czerwca).

Żeby dostać się na taras widokowy trzeba wejść schodami od strony Placu Weneckiego na samą górę podążając za strzałkami. Na końcu wspinaczki schodami znajduje się bar, a tuż przy nim kasa biletowa i winda. 

Bar na górnym tarasie Vittoriano

Ceny biletów: normalny 12 euro, ulgowy 2 euro dla osób do ukończenia 25 roku życia. W soboty i niedziele jest obowiazkowa rezerwacja na mail vi-ve@beniculturali.it

Godziny otwarcia od 9.30 do 19.30 (ostatnie wejście o godzinie 18.45)

Z górnego tarasu widzimy praktycznie całe miasto dookoła: Kapitol, Palatyn, Forum, kolumnę Trajana, Koloseum, fragmenty Bazyliki Świętego Jana na Lateranie. W oddali widać zarys Gazometro i Wzgórza Albańskie. Z drugiej strony zobaczymy Plac Wenecki, via del Corso aż do Piazza del Popolo, Panteon i Watykan.

Widok na Forum, Koloseum i w tle Colli Albani

Widok na Plac Wenecki

Widok na miasto i Watykan

Wymagany jest Green Pass.

Taras widokowy na Kapitolu (Terazza di Campidoglio)

Kapitol był jednym z siedmiu starożytnych wzgórz Rzymu, na których zbudowano miasto. Nazwa pochodzi od capita czyli głowa. Stał się on siedziba najważniejszych urzędów państwowych Imperium Romanum.

Tutaj znajdowało się Tabularium, czyli archiwum państwowe. W nim przechowywano tablice wykonane z brązu, na których wypisane były wszystkie ustawy, dekrety Senatu oraz traktaty pokojowe. Do dziś owo ustawodawstwo stanowi fundament naszego europejskiego prawodawstwa.

W pobliżu Tabularium wznosiła się Świątynia Junony Monety, a tuż przy niej mennica państwowa. Druga zaś strona Kapitolu od czasów archaicznych zdominowana była przez ogromną Światynię Jowisza, najważniejszego boga Rzymu.Dzisiaj znajdują się tutaj Ratusz Rzymu, Urząd Stanu Cywilnego oraz Muzea Kapitolińskie wokół przepięknego placu, który zaprojektował Michał Anioł.

Na szczyt wzgórza od strony Placu Weneckiego wiedzie słynna Cordonata (rampa ze schodami) również projektu Michała Anioła.

Cordonata projektu Michała Aniołą prowadząca na Kapitol

Z Kapitolu rozciąga się niesamowicie malowniczy widok na Forum Romanum wraz z fragmentem Koloseum oraz na Palatyn. Na taras można dostać się kierując się na prawo od Ratusza. 

Widok na Forum Romanum

Taras Caffarelli (Terazza Caffarelli)

Terazza Caffarelli znajduje się na Kapitolu na Piazzale Caffarelli 4 w Palazzo Caffarelli. Palazzo Caffarelli, czyli Pałac Caffarelli powstał z inicjatywy Ascanio Caffarelli w 1538 roku chociaż został ukończony dopiero 1680 roku. Wychodził na dziedziniec Palazzo dei Conservatori, który dzisiaj mieści Muzea Kapitolińskie i posiadał dwa ogrody.

Pałac przeszedł wiele modyfikacji na przestrzeni wieków. W XIX wieków znajdowała się tu ambasada pruska. Po pierwszej wojnie światowej stał się on własnością miasta i wówczas powstał ogromny taras na miejscu zburzonych górnych pięter pałacu. Natomiast parter został rozebrany podczas prac archeologicznych nad pozostałościami Świątyni Jowisza Kapitolińskiego.

Prześliczna restauracja na tarasie Caffarelli

Na tarasie Caffarelli dzisiaj znajduje się klimatyczna restauracja i bar, które bardzo często goszczą zaślubione w pobliskim USC pary oraz ich gości. Stąd też rozciąga się przecudny widok na Rzym, na pobliski Teatr Marcelego, fragmenty Świątyni Apolla oraz na kwadratową kopułę Wielkiej Synagogi. W oddali możemy podziwiać kopułę Panteonu i wielu innych kościołów wraz z Bazyliką Świętego Piotra. 

Widok na Teatr Marcelego i Wielką Synagogę

Taras na Palatynie (Terazza di Palatino)

Palatyn jest miejscem, do którego możemy wejść odwiedzając Koloseum i Forum. Pozwala on również zwiedzać Palatyn. Więcej informacji na temat rezerwacji biletów znajdziecie tutaj

https://basiakaminska.pl/co-powinnismy-wiedziec-o-zwiedzaniu-koloseum-w-roku-2021/

Palatyn był wśród siedmiu oryginalnych wzgórz Rzymu, na którym według legendy, wilczyca wykarmiła bliźnięta Romulusa i Remusa. Tu również rozegrała się krwawa walka między braćmi gdy już dorośli, podczas której Romulus zabił swego brata. Tu 21 kwietnia 753 roku przed nasza erą Romulus założył miasto Rzym. 

Na Palatynie mieszkała rzymska arystokracja (patrycjusze) w czasach republiki. W czasach cesarstwa zaś władcy Rzymu na tym wzgórzu kazali sobie wznieść spektakularne pałace. Słowo „pałac”, które brzmi bardzo podobnie w wielu językach, pochodzi od łacińskiej nazwy wzgórza: Palatinum. 

Z tarasu na Palatynie rozciąga się zapierający dech w piersiach widok na Forum Romanum, Łuk Tytusa, Koloseum oraz na Kapitol. 

Widok na Łuk Tytusa i Koloseum

Widok na Forum Romanum i Kapitol

Plac nad Koloseum (Piazza del Colosseo)

Piazza del Colosseo ze swoim tarasem widokowym znajduje się tuż nad stacją metro Colosseo. Dzisiaj należy wyjść na zewnątrz z metro i skręcić w lewo, idąc chodnikiem po około 200 metrach zobaczymy schody, które nas tam zaprowadzą. 

Tutaj w czasach Nerona rozciągał się jego ogromny Domus Aurea, czyli Złoty Dom. Był to teren prywatny, który po śmierci Nerona został przywrócony miastu i gdzie powstały Łaźnie Tytusa a później Trajana. Tu gdzie dzisiaj stoi Koloseum znajdowało się ogromne sztuczne jezioro należące do Pałacu Nerona. Po nim dynastia Flawiuszów wzniosła Amfiteatr Flawiuszy dzisiaj znany jako Koloseum. 

Z tarasu na placu mamy obłędny widok na Koloseum oraz na otaczające je monumenty takie jak Łuk Konstantyna, Świątynia Romy i Wenus oraz na część Palatynu, gdzie znajdowały się cesarskie pałace. 

Widok na Koloseum

Ogród Pomarańczowy (Giardino degli Aranci)

Na Awentyn, gdzie dzisiaj znajduje się Ogród Pomarańczowy, a tak naprawdę Rocca Savella, w czasach starożytnych prowadziła ulica o nazwie Clivius Capsarius. Przy niej znajdowały się tabernae i garderoby pobliskich term. W czasach średniowiecza powstała tu fortyfikacja mająca na celu kontrolować dostęp na Awentyn od strony rzeki Tyber. 

Fortyfikacja zmieniała właścicieli i na początku XI wieku stała się własnością Ottona III Savelli biorąc nazwę Rocca Savelli. Później była w rękach Zakonu Dominikanów. Ze średniowiecznej  twierdzy oprócz murów nie pozostało do dzisiaj praktycznie nic.

Dzisiaj mieści się tu od 1932 roku przepiękny Ogród Pomarańczowy (Giardino degli Aranci), który przyciąga mnóstwo lokalsów i turystów. Zwiedzający Wieczne Miasto poszukujący miejsc nietuzinkowych i z dala od utartych szlaków z pewnością znajda tu specyficzny klimat wśród szumu wody lejącej się z fontanelli i artystów grajków. 

Widok na Ogród Pomarańczowy w kopułą w tle

Z ogrodu rozciąga sią oszałamiający widok na miasto ze wzgórzem Janikulum i kopułą Watykanu, z pasem zieleni wzdłuż Tybru, z Mostem Angielskim i kwadratową kopułą Wielkiej Synagogi oraz Vittoriano ze swymi kwadrygami na szczycie. Ze względu ma swoja urodą miejsce to pojawia się w filmie Paolo Sorrentino “Wielkie piękno”. 

Widok na Wielką Synagogę i Most Angielski

Widok na Vittoriano

Wzgórze Monte Mario (Monte Mario) 

Monte Mario, zwane też często przez Rzymian Lo zodiaco ze względu na słynną restaurację, która tam się znajdowała (niestety zamknięta podczas lockdown), jest najwyższym wzgórzem Rzymu. Ze swoją wysokością 139 metrów oferuje jeden z najbardziej spektakularnych widoków na Wieczne Miasto.

Kiedy dotrzemy do belwederu Parku Mellini ujrzymy przepiękną panoramę miasta z widokiem na najważniejsze zabytki, Watykan, wzgórza Albańskie (Colli Albani), Monti Tiburtini i Prenestini oraz centralny masyw Apeninów.  

Widok z Monte Mario

Monte Mario położone na północnym zachodzie od starożytnego centrum miasta nie należało do legendarnych siedmiu wzgórz. Wzniesienie to należało do terytorium Etrusków, o czym świadczą ślady nekropolii znalezionej podczas konstrukcji nowego osiedla Monte Mario Alto.

W czasach rzymskich powstała tu via Triumphalis, droga, która wzięła swoją nazwę od triumfu Mario Furio Camillo nad etruską osadą Veio w 396 roku przed naszą erą. Dzisiaj biegowi starożytnej drogi odpowiada via Trionfale.

Wzdłuż via Trionfale rozciąga się starożytny akwedukt Trajana zbudowany na arkadach ale na niewielkiej wysokości. Odrestaurował go papież Paweł V na początku XVII wieku i dzisiaj kończy on swój bieg na Zatybrzu.

Niestety bez auta jest bardzo trudno dostać się tam, ale jeśli macie szansę pojedźcie tam koniecznie. Adres Via del Parco Mellini.

Mam nadzieję, że udało mi się zachęcić Was do podziwiania Rzymu z wysokości. 

Jeśli wpis przydał Ci się, daj mi znać proszę.

Jeśli znasz kogoś, komu może się przydać, udostępnij go proszę.

Basia Kamińska

filolożka anglistka instruktorka języka angielskiego

od ponad 14 lat w Rzymie

przewodniczka po Rzymie, regionie Lacjum i Watykanie w języku angielskim i polskim

autorka eprzewodników „Rzymskie smaki” , „W cieniu Rzymu”

wielojęzyczna mama wielojęzycznego nastolatka