W cieniu Rzymu, czyli niedaleko od Wiecznego Miasta, kryje się mnóstwo skarbów, o których bardzo często turyści, a czasami nawet mieszkańcy miasta nie mają pojęcia. Bardzo bliziutko stolicy Włoch, około 20 kilometrów na południowy-wschód, rozciągają się Wzgórza Albańskie i okolica zwana Castelli Romani. Słyną one właśnie ze swoich winnic, wyrobów wina, przeróżnych festiwali promujących ten nektar bogów oraz oferujących jego degustacje. Dzisiaj zabieram Was zatem w podróż w cieniu Rzymu na Wzgórza Albańskie i opowiem Wam czego tam możecie doświadczyć.
COLLI ALBANI I CASTELLI ROMANI
Colli Albani, czyli Wzgórza Albańskie (nazwa od Alba Longa, osady według legendy założonej przez Askaniusza, syna Eneusza, po ucieczce z Troi) znajdują się na południowy-wschód od Rzymu. Teren ten ukształtował się w wyniku erupcji wulkanu tak zwanego Vulcano Laziale, który jest obecnie wygasły. W jego kraterach powstały jeziora Albano i Nemi. Wokół zaś kraterów-jezior uformowała się grupa wzniesień zwanych właśnie Colli Albani. Wśród nich najwyższymi są Monte Cavo (950 m n.p.m.) i Maschio delle Faete (956 m n.p.m.).
Widok na jezioro Albano z papieskiej willi w Castel Gandolfo
To właśnie ze względu na swoje położenie na wzgórzach, doskonały śródziemnomorski klimat o łagodnej zimie, ciepłej jesieni i przewiewnym lecie oraz żyzną wulkaniczną glebę Colli Albani słyną z uprawy winorośli i produkcji wina określonego terminem Castelli Romani. Same zaś Castelli Romani to nazwa opisująca niewielkie urocze miasteczka, które rozpościerają się na Wzgórzach Albańskich. W przeszłości stanowiły one posiadłości feudalne arystokratycznych rodzin rzymskich i kościelnych.
Wśród nich znajduje się Castel Gandolfo, gdzie papież ma swoją letnią rezydencję. W Marino odbywa się jesienią najstarszy we Włoszech festiwal wina znany już na cały świat. Ariccia zaś słynie ze swojej porchetta d’Ariccia, czyli pieczonego prosięcia oraz fraschette, czyli tradycyjnych tawern serwujących wino oraz przysmaki wiejskiej kuchni rzymskiej.
Fraschette w Ariccia
Pozostałości willi Domicjana widoczne w ogrodach papieskich
Dzisiaj Castelli Romani są malowniczą okolicą z przepięknymi pejzażami, uroczymi zakątkami, doskonałym jedzeniem i winem, do której chętnie uciekają Rzymianie. Ja również mam ogromną ochotę zabrać Was tam, do jednej z lokalnych winnic, na doskonały obiad do tradycyjnej fraschetty. Chcę pokazać Wam tę zachwycającą okolicę, gdzie wille wznosili cesarze Rzymu i papieże.
Wspaniałe ogrody w letniej rezydencji papieskiej w Castel Gandolfo
WYJAZD DO WINNICY I POLSKI SOMMELIER
Wizyta w winnicy jest zawsze wspaniałym przeżyciem, jest jednak sezon, który zmienia to doświadczenie w prawdziwą magię: jesień. Jesienne wakacje to właśnie idealny moment, aby zostać prawdziwym enoturystą. O tej porze roku w winnicach dzieje się bardzo wiele: trwają lub kończą się zbiory, liście zaczynają mienić się intensywnymi kolorami, winiarze pracują nad przygotowaniem winorośli na długą zimę. Jest to doskonały czas na degustację wina i obiad na świeżym powietrzu w winnicy w cieniu Rzymu.
Jeśli szukacie alternatywy dla zgiełku i chaosu Wiecznego Miasta, chcecie spędzić dzień wśród natury, miasteczek i winnic zanurzonych w sielankowych krajobrazach okolic Castelli Romani taki wypad może być idealnym rozwiązaniem. Zatem skąpane w ostatnim październikowym słońcu Wzgórza Albańskie z pewnością Was zachwycą.
Winnice w Castelli Romani
Osobiście uwielbiam wino, wyjazd do winnicy, jesienny relaks, naturę i hiking. Z tego dobrodziejstwa zatem korzystam kiedy mój intensywny okres pracy nieco wyhamowuje. Regeneruję wówczas siły i stawiam na slow food i turystykę rekreacyjną. Taką właśnie ofertę mam też dla Was wspólnie z Natalią Fabisiak. Postanowiłyśmy właśnie Wam również taki rodzaj turystyki zaproponować.
Natalia Fabisiak
Natalia Fabisiak jest Polką, która pochodzi ze Szczecina. Od 2018 roku mieszka ona w Rzymie, bardzo blisko Castelli Romani dlatego też za swoim domem ogląda już rozciągające się winnice. Jest ona zakochana w tej okolicy i winie z tego też powodu zdobyła uprawnienia sommeliera. Jest ona również aktywnym członkiem włoskiego stowarzyszenia Associazione Italiana Sommelier. Oprócz tego przez wiele lat pracowała ona również w biurze turystycznym. To wszystko sprawiło, że zdecydowała się na pracę w winnicy. Oznacza to tylko jedno: degustacje win w połączeniu z doskonałą kuchnią rzymską.
WIZYTA W WINNICY
O samą wizytę w winnicy zadba Natalia. Pracuje ona w winnicy tuż pod Rzymem, do której będę Was zabierać. Natalia wprowadzi tych z Was, którzy cenią niebanalne podróże w świat włoskiej enoturystyki, zwiedzania w rytmie slow i autentycznych doświadczeń w okolicach Rzymu. Organizuje ona zwiedzanie winnic i degustacje w języku polskim.
Pojedziemy do Natalii, do winnicy w cieniu Rzymu, do regionu Castelli Romani. Tu zielone wzgórza otaczających kratery wygasłego wulkanu, a w nich dzisiaj kryją się przepiękne jeziora. To tutaj Rzymianie spędzają weekendy na długich towarzyskich biesiadach. W Castelli Roamni właśnie odnajdziemy autentyczny rzymski klimat przy dobrym jedzeniu i oczywiście winie, z którego ten region słynie.
Winnica pod Rzymem w pobliżu Frascati
Zabiorę Was do miejsca, które zapewni Wam spokój i umożliwi wytchnienie od tłumów turystów. Odnajdziecie tutaj kameralną atmosferę w pięknych okolicznościach przyrody i jestem pewna, że będziecie zachwyceni. Jeśli szukacie niezapomnianego doświadczenia, które wzbogaci Twój urlop, będzie prezentem na wyjątkową rocznicę czy urodziny lub tak po prostu spełnieniem marzeń, napisz do mnie o zorganizujemy wyjazd do winnicy pod Rzymem.
Spotkam się z Wami na stacji Termini i pojedziemy pociągiem do Frascati, gdzie na stacji kolejowej będzie czekać na Was bus lub auto osobowe. Wspólnie pojedziemy do winnicy a następnie po wizycie w winnicy ten sam bus lub auto odstawi Was na stację kolejową we Frascati skąd wrócicie do Rzymu. Przejazd na trasie Roma Termini- Frascati kosztuje 4.20 € w obie strony i trwa 30 minut.
Winnica, do której Was zabiorę położona jest na zboczu wygasłego wulkanu, u stóp Parku Archeologicznego Tusculum. Te okolice od wieków upodobali sobie rzymscy cesarze, senatorowie i literaci. Historia głosi, że to właśnie tutaj, w nieco dzikim otoczeniu łąk i winnic już w XI wieku p.n.e. istniało latyńskie miasto Tusculum. Według legendy założył je Telemach, syna Odyseusza, bohatera „Odysei”. Frascati, do którego dotrzemy pociągiem z Rzymu, jest historycznie powiązane z tym niezwykle tajemniczym miejscem. Przed zwiedzaniem winnicy otrzymasz w prezencie przewodnik, który pomoże zwiedzić i poznać niesamowitą historię Frascati!
Zwiedzanie winnicy rozpocznie Natalia od historii, łączącej toskański region Chianti z właścicielami winnicy. Pracowali oni tu od 1820 roku, by z czasem wykupić od bogatych właścicieli całą posiadłość. Następnie usłyszycie o cyklu życia winorośli oraz o etapach pracy, które stanowią niezbędny krok w kierunku uzyskania wina doskonałej jakości.
Wina do degustacji
Udacie się potem na degustację białego wina Frascati DOC w wulkanicznej grocie, podczas której Natalia opowie Wam więcej o klasyfikacji win we Włoszech. Dowiecie się na co zwracać uwagę przy wyborze wina zarówno w sklepie jak i w restauracji.
Kantyna z beczkami wina
Grota wulkaniczna
Następnie czeka Was degustacja czerwonego wina Roma DOC. Relaksując się wśród przyrody, zanurzycie się w aromatach czerwonych owoców, kakao i zaskakującej lukrecji.
Będziecie też mieć okazję spróbować słodkiego, likierowego wina Cannellino di Frascati DOCG. Uzyskiwane jest ono z dwóch najstarszych szczepów winogron rosnących na okolicznych wzgórzach z widokiem na Wieczne Miasto. Winogrona z których tworzy się to wino pozostawione są do wyschnięcia bezpośrednio na winorośli. Efektem jest niesamowite słodkie wino, bogate w aromaty suszonych owoców, złoty kolor. Charakteryzuje je również zbilansowana świeżość, która pomimo słodyczy doskonale komponuje się z lokalnymi serami.
Przy degustacji towarzyszyć Wam będzie mały poczęstunek na bazie chleba i oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia produkcji winnicy oraz ser owczy pecorino. Do klasycznej degustacji możecie też zamówić deskę lokalnych serów i wędlin (15 euro od osoby). Możecie też wybrać opcję że wspaniałym lunchem lub kolacją czyli biesiadę w winnicy.
Biesiada w winnicy z zastawionym pięknie stołem
Biesiada w winnicy jest w formie light lunch, czyli bez gorących posiłków. Obejmuje produkowane lokalnie mozzarelle, ser pecorino, świeże pomidorki, oliwki, suszone pomidory, prosciutto, porchettę (jeśli jest dostępna, jeśli nie z zamian drugi rodzaj szynki), lokalny chleb chleb i produkowaną w winnicy oliwę z oliwek.
DEGUSTACJA WIN
ZE ZWIEDZANIEM WINNICY W JĘZYKU POLSKIM
czas trwania: około 4 godziny, dwie godziny w winnicy
PONIEDZIAŁEK (PO POŁUDNIU)
PIĄTEK (RANO)
75 EURO OD OSOBY
Opieka przewodnika i/lub certyfikowanego pilota wycieczek i sommeliera w języku polskim
Zwiedzanie winnicy, wulkanicznej groty, degustacja 3 win oraz mały poczęstunek (ser, oliwa, pecorino)
Przejazd autem osobowym lub vanem w dwie strony z/do stacji kolejowej we Frascati
DO KLASYCZNEJ DEGUSTACJI MOŻESZ DOBRAĆ DESKĘ LOKALNYCH SERÓW I WĘDLIN (15 EURO OD OSOBY)
BIESIADA W WINNICY
ZE ZWIEDZANIEM WINNICY W JĘZYKU POLSKIM
czas trwania: około 5 godzin, czas w winnicy 2,5 godziny
WTOREK (RANO LUB PO POŁUDNIU)
SOBOTA (PO POŁUDNIU)
105 EURO OD OSOBY
Opieka przewodnika i/lub certyfikowanego pilota wycieczek i sommeliera w języku polskim
Zwiedzanie winnicy, wulkanicznej groty, degustacja 3 win, kolejne 2 kieliszki białego wina oraz light lunch: produkowane lokalnie mozzarelle, ser pecorino, świeże pomidorki i sezonowe owoce, porchetta lub zamiennik, prosciutto crudo, suszone pomidory i oliwki, świeży chleb, oliwa produkowana w winnicy
Przejazd autem osobowym lub vanem w dwie strony z/do stacji kolejowej we Frascati.
Antico Casale Minardi
Drugą moją propozycją na degustację w winnicy stanowi Antico Casale Minardi. Jest ono rodzinną winnicą i gajem oliwnym, które wytwarza wino oraz oliwę z oliwek. Tutaj znajdziemy domową atmosferę i gościnę jak i babci. Jest to jedna z najstarszych i najpiękniejszych winnic w okolicy Frascati.
Od wieków rodzina Minardi uprawia winorośl na tym przepięknym skrawku ziemi w pobliżu Rzymu w Castelli Romani. Przez pokolenia dba ona o nie z taką sama pasją, z jaką czynili to ich przodkowie. Wśród winorośli kryje się tutaj ich casale, czyli rustykalny dom, niesamowite zielone ogrody i ukryte wśród nich malownicze zakątki.
Malownicza winnica
Widok z winnicy na okolicę
Rodzina Minardi jest jedną z najstarszych i najbardziej znanych rodzin w okolicy Frascati. Są oni właścicielami terenów z uprawą winorośli od wieków. Dzisiaj do nich należy większość terenów Frascati DOCG (Denominazione di Origine Controllata e Garantita).
Weście do groty
Do Minardi przylgnęło określenie ‘Minardi la mattina presto e la sera tardi’, co oznacza “Minardi wcześnie rano i późno w nocy”. Opisuje ono ich etykę pracy na posiadanej ziemi. Od dziewięciu pokoleń produkują oni wino, obecnie również oliwę.
Proponują oni też degustacje win, zwiedzanie winnicy wraz z grotą, kurs wyrabiania domowego makaronu oraz organizują imprezy okolicznościowe.
Oferta winnicy wygląda jak poniżej:
1) DEGUSTACJA WINA ORAZ ZWIEDZANIE WINNICY
Degustacja wina
Obejmuje:
⦁ Opieka licencjonowanego przewodnika w języku polskim od momentu spotkania na stacji kolejowej Termini do momentu powrotu na stację kolejową. Dojazd z centrum Rzymu do winnicy pociągiem oraz podstawionym przez winnicę busem oraz powrót do Rzymu.
⦁ Zwiedzanie winnicy z przewodnikiem po winnicy, który pokazuje grotę oraz kantynę i opowiada o tradycyjnych oraz nowoczesnych sposobach wytwarzania wina.
⦁ Degustacja z ekspertem trzech rodzajów wina butikowego czyli wina produkowanego rzemieślniczo przez winiarnię. Do degustacji podane są dodatki w postaci chleba, najlepszej jakości oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia, ser oraz marmolada z winogron
⦁ Czas trwania wraz z dojazdem około 4 godziny, czas pobytu w winnicy 1.5 godziny. Wyjazd ze stacji Termini około godziny 9.30, dojazd do winnicy około godziny 11.45, rozpoczęcie degustacji i zwiedzania winnicy o godzinie 12.00.
⦁ Możliwości zakupu wina i oliwy z oliwek w winnicy.
⦁ Przewodnik po winnicy i sommelier w języku włoskim lub angielskim i tłumaczenie przewodnika na język polski.
⦁ Cena 75 euro od osoby, minimum 10 osób
⦁ Dostępne dni: wtorek, czwartek, sobota, inne dni do negocjacji.
2) DEGUSTACJA WINA, ZWIEDZANIE WINNICY ORAZ OBIAD W WINNICY
Obejmuje:
⦁ Opieka licencjonowanego przewodnika w języku polskim od momentu spotkania na stacji kolejowej Termini do momentu powrotu na stację kolejową. Dojazd z centrum Rzymu do winnicy pociągiem oraz podstawionym przez winnicę busem oraz powrót do Rzymu.
⦁ Zwiedzanie winnicy z przewodnikiem po winnicy, który pokazuje grotę oraz kantynę i opowiada o tradycyjnych oraz nowoczesnych sposobach wytwarzania wina.
⦁ Degustacja z ekspertem trzech rodzajów wina butikowego czyli wina produkowanego rzemieślniczo przez winiarnię. Do degustacji podane są dodatki w postaci chleba, najlepszej jakości oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia, ser oraz marmolada z winogron.
⦁ Czas trwania wraz z dojazdem około 6 godzin, czas pobytu w winnicy 3 godziny. Wyjazd ze stacji Termini około godziny 9.30, dojazd do winnicy około godziny 11.45, rozpoczęcie degustacji i zwiedzania winnicy o godzinie 12.00. Po degustacji i zwiedzaniu około godziny 13.00 obiad.
⦁ Na tradycyjny włoski obiad szef serwuje przystawki oraz domowego wyrobu makaron, wino (1 butelka ma 4 osoby) oraz lokalne ciastka na deser.
⦁ Możliwości zakupu wina i oliwy z oliwek w winnicy.
⦁ Przewodnik po winnicy i sommelier w języku włoskim lub angielskim i tłumaczenie przewodnika na język polski.
⦁ Cena 105 euro od osoby, minimum 10 osób
⦁ Dostępne dni: wtorek, czwartek, sobota, inne dni do negocjacji.
Zwiedzanie winnicy muzeum
3) DEGUSTACJA WINA, ZWIEDZANIE WINNICY ORAZ LEKCJA ROBIENIA DOMOWEGO MAKARONU
Obejmuje:
⦁ Opieka licencjonowanego przewodnika w języku polskim od momentu spotkania na stacji kolejowej Termini do momentu powrotu na stację kolejową. Dojazd z centrum Rzymu do winnicy pociągiem oraz podstawionym przez winnicę busem oraz powrót do Rzymu.
⦁ Pasta Masterclass w winnicy, czyli lekcja wyrabiania makaronu, w której biorą udział uczestnicy ubrani w fartuchy kuchenne. Każdy jest też wyposażony w stolnicę do wyrabiania ciasta oraz wszystkie potrzebne akcesoria. Podczas lekcji nauczycie się wyrabiać trzy rodzaje makaronu od podstawy aż do produktu finalnego.
Lekcja wyrabiania makaronu
⦁ Zwiedzanie winnicy z przewodnikiem, który pokazuje grotę oraz kantynę i opowiada o tradycyjnych oraz nowoczesnych sposobach wytwarzania wina.
⦁ Degustacja z ekspertem trzech rodzajów wina butikowego czyli wina produkowanego rzemieślniczo przez winiarnię. Do degustacji podane są dodatki w postaci chleba, najlepszej jakości oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia, ser oraz marmolada z winogron.
⦁ Czas trwania wraz z dojazdem około 7 godzin, czas pobytu w winnicy 3 godziny. Wyjazd ze stacji Termini około godziny 9.30, dojazd do winnicy około godziny 11.45, rozpoczęcie degustacji i zwiedzania winnicy o godzinie 12.00. Po degustacji i zwiedzaniu winnicy około godziny 13.00 obiad.
⦁ Na tradycyjny włoski obiad szef serwuje przystawki oraz makaron przygotowany przez uczestników, wino (1 butelka ma 4 osoby) oraz lokalne ciastka na deser.
⦁ Każdy uczestnik otrzymuje dyplom wraz z przepisami na makaron.
⦁ Możliwości zakupu wina i oliwy z oliwek w winnicy.
⦁ Przewodnik po winnicy i sommelier w języku włoskim lub angielskim i tłumaczenie przewodnika na język polski.
⦁ Cena 125 euro od osoby, minimum 10 osób
⦁ Dostępne dni: wtorek, czwartek, sobota, inne dni do negocjacji.
4) DEGUSTACJA WINA, ZWIEDZANIE WINNICY ORAZ KURS ROBIENIA PIZZY
Obejmuje:
⦁ Opieka licencjonowanego przewodnika w języku polskim od momentu spotkania na stacji kolejowej Termini do momentu powrotu na stację kolejową. Dojazd z centrum Rzymu do winnicy pociągiem oraz podstawionym przez winnicę busem oraz powrót do Rzymu.
⦁ Kurs wyrabiania i pieczenia pizzy z profesjonalnym
mistrzem wyrabiania pizzy od przygotowania ciasta, poprzez wyrabianie i kręcenie pizzy aż do jej wypiekania. Każdy uczestnik ubrany jest w fartuch kuchenny i wyposażony w stolnicę do wyrabiania ciasta na pizzę oraz wszystkie potrzebne akcesoria.
⦁ Zwiedzanie winnicy z przewodnikiem, który pokazuje grotę oraz kantynę i opowiada o tradycyjnych oraz nowoczesnych sposobach wytwarzania wina.
⦁ Degustacja z ekspertem trzech rodzajów wina butikowego czyli wina produkowanego rzemieślniczo przez winiarnię. Do degustacji podane są dodatki w postaci chleba, najlepszej jakości oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia, ser oraz marmolada z winogron.
⦁ Czas trwania wraz z dojazdem około 7 godzin, czas pobytu w winnicy 3 godziny. Wyjazd ze stacji Termini około godziny 9.30, dojazd do winnicy około godziny 11.45, rozpoczęcie degustacji i zwiedzania winnicy o godzinie 12.00. Po degustacji i zwiedzaniu winnicy około godziny 13.00 obiad.
⦁ Na tradycyjny włoski obiad szef serwuje przystawki oraz pizzę przygotowaną przez uczestników, wino (1 butelka ma 4 osoby) oraz lokalne ciastka na deser.
⦁ Każdy uczestnik otrzymuje dyplom wraz z przepisami na makaron.
⦁ Możliwości zakupu wina i oliwy z oliwek w winnicy.
⦁ Przewodnik po winnicy i sommelier w języku włoskim lub angielskim i tłumaczenie przewodnika na język polski.
⦁ Cena 125 euro od osoby, minimum 7 osób
⦁ Dostępne dni: wtorek, czwartek, sobota, inne dni do negocjacji.
Poniżej w linku możecie również przeczytać o najstarszym festiwalu we Włoszech, który odbywa się w październiku w Marino, w pobliżu winnic tuż pod Rzymem.
https://basiakaminska.pl/marino-i-najstarszy-we-wloszech-festiwal-wina/
Mam nadzieję, że udało mi się skusić Was na wyprawę za Rzym do Castelli Romani. Liczę również na to, że Ci z Was, którzy kochają wina zechcą wybrać się do lokalnych winnic pod Rzymem, skosztować win z regionu Lacjum oraz doskonałej domowej kuchni w cieniu Rzymu.
Jeśli wpis przydał Ci się, daj mi znać proszę.
Jeśli zaś znasz kogoś, komu może się on przydać, udostępnij go proszę.
Basia Kaminska
filolożka, anglistka, instruktorka języka angielskiego
od 2007 roku w Rzymie
od ponad 10 lat przewodniczka po Rzymie, regionie Lacjum i Watykanie w języku angielskim i polskim
autorka eprzewodników „Rzymskie smaki” i „W cieniu Rzymu”
autorka książki „Rzym. O życiu wśród rzymian, szepczących posągach i kojącej Ostii”
wielojęzyczna mama wielojęzycznego nastolatka
Ale świetny opis i zachęta.
Chętnie skorzystamy pod koniec kwietnia
dziękuję bardzo i zapraszam
Pani Basiu, a w zimie takie wyjazdy też są przewidziane? Chętnie byśmy się wybrali, a będziemy w styczniu. Opcja z robieniem pizzy zachwyciłaby mojego męża 🙂
zobaczymy jak będzie wyglądać zima