Park regionalny i muzeum archeologiczne starożytnych Wejów (Parco Regionale di Veio) jest to park regionalny i rezerwa zieleni na północ od Rzymu. Zajmuje on obszar 15.000 hektarów. Tu w nim znajdziemy 99 kilometrów szlaków turystycznych, wśród nich też via Francigena. Tam mieszczą się również pozostałości etruskiego miasta Weje (Veio) oraz etruskie nekropolie. Jest to idealne miejsce na spacer za miastem i odpoczynek. Tutaj historia, kultura i natura przeplatają się nawzajem w pejzażu zachwycającej zieleni. Zapraszam Was zatem na wspólną wyprawę.
Cascata della Mola
Wyprawę zaczynamy od Isola Farnese schodząc nieco w dół i docierając do starego młyna z wodospadem, który był napędem koła młyńskiego. Tuż obok wodospadu wspinamy się schodkami na górę i możemy tu odwiedzić przepiękną restaurację Antico Mulino a Vejo lub zatrzymać się w niej na obiad.
Wejście do restauracji Antico Mulino di Vejo
Następnie ruszamy przez niewielki mostek i tu ukazuje się nam, zamknięte niestety, muzeum archeologiczne Area Archeologica di Veio.
Muzeum i park archeologiczny Wejów
Weje były ważnym miastem etruskim, które powstało w X wieku przed Chrystusem. Aż do końca VIII wieku przed naszą erą było ono istotną konkurencją dla Rzymian jeśli chodzi o ochronę mających ogromne znaczenie pól solnych (panwie solne, saliny) przy ujściu rzeki Tyber. Swoją świetność Weje przeżyły między VIII a VI wiekiem przed Chrystusem. W V wieku przed Chrystusem na przykład istniała tam szkoła rzeźbiarska, której głównym przedstawicielem był rzeźbiarz Wulka.
Widoczny fragment starożytnej drogi
Przez długi czas Rzymianie próbowali zdobyć Weje aż wreszcie udało im się to w roku 396 przed naszą erą po ich długim oblężeniu. Zburzył miasto doszczętnie dyktator Marek Furiusz Kamillus (Marco Furio Camillo). Zapoczątkowało to ekspansję rzymską na tereny Etrurii, zaś Weje stopniowo się wyludniły. Rzymianie zaś ustanowili tu kolonię ale nigdy nie stała się ona tak ważna jak miasto podczas panowania Etrusków. Opustoszała ona definitywnie w IV wieku po Chrystusie.
Fragmenty żaren do mielenia zboża
Pozostałości Wejów dzisiaj znajdują się w Parco regionale di Veio oraz w niewielkim średniowiecznym miasteczku Isola Farnese w pobliżu parku. Tu właśnie od 1916 w rejonie Isola Farnese prowadzone wykopaliska pozwoliły odkryć resztki murów świątyń, ruiny domów mieszkalnych, urządzenia wodociągowe i cysterny, rzeźby terakotowe i nekropolie położone wokół miasta.
Dalej wspinamy się pod górę i tu zaczyna się spacer lasem dębowym.
Las na początku szlaku
Następnie przechodzimy na teren otwarty, łąki pokryte bujną roślinnością wznoszące się na wzgórzach i opadające w dół oraz wijące się wyznaczone szlaki oznaczone według systemu CAI (Club Alpino Italiano czyli Włoski Klub Alpejski). Wszystkie szlaki można przemierzać pieszo lub konno, niektóre z nich też na rowerze. Mają też one różny stopień trudności.
Trasa przez pola
Park został ustanowiony pod koniec 1997 roku. Znajduje się on pomiędzy dwoma antycznymi drogami rzymskimi, dzisiaj nowoczesnymi ulicami Via Cassia i Via Flaminia. Historia tego miejsca sięga jeszcze czasów Etrusków zamieszkujących te tereny długo przed Rzymianami. Oni to wznosili tu pierwsze osady składające się z prostych chat. Później pojawiły się tu rzymskie wille, poprzez średniowieczne fortece, renesansowe rezydencje aż po dzisiejsze gospodarstwa agroturystyczne.
Około 1.200 hektarów terytorium Parco do Veio jest przeznaczonych do użytku publicznego. Tereny te od wieków stanowiły pastwiska oraz uprawy zboża i oliwek. Tworzą one specyficzny tu krajobraz i mają ogromne znaczenie ekologiczne.
Pola i wypas owiec
Pejzaż parku ukształtowała aktywność wulkanu Sabatino około 600.000 tysięcy lat temu. Miejsce to jest pokryte wzgórzami otaczającymi krater Sacrofano. Wody powierzchniowe wyrzeźbiły ten teren tworząc niezwykle wąskie i głębokie doliny w tufie, czyli popiołach wulkanicznych. Wybuchy wulkanu Sacrofano zmieniły też bieg rzeki Tyber.
Pozostałości wulkanów i ich aktywności widać w kalderach i jeziorach, które wyschły. Wody głębinowe występujące na całym tym terenie manifestują się ogromną ilością źródeł z wodą mineralną zimną i termalną.
Kilka ciekawostek jeśli chodzi o faunę i florę. W parku występuje dwanaście (!) gatunków dziko rosnących orchidei i są one bardzo rzadkie. Wszystkich gatunków roślin występujących na terenie parku jest aż 730 (!). Można tu natknąć się na salamandrę okularową, gatunek, który występuje tylko we Włoszech, na jeżozwierze oraz dziki.
Park rozciąga się między via Cassia (Ss 2) i via Flaminia (Ss 3). Można dotrzeć do różnych miejsc parki. Ja polecam zacząć od Isola Farnese na via Cassia przy 17 km. Stąd dostaniemy się do cascata della Mola, czyli wodospadu z młynem i parku archeologicznego Wejów. Nieco dalej na północ dojedziemy do Formello a tu cudowna agroturystyka, którą Wam serdecznie polecam.
https://basiakaminska.pl/agroturystyka-angolo-di-paradiso-czyli-zakatek-raju/
Jeśli wpis przydał Ci się, daj mi znać proszę.
Jeśli znasz kogoś, komu może się przydać, udostępnij go proszę.
Basia Kaminska
filolożka anglistka instruktorka języka angielskiego
od 2007 roku w Rzymie
przewodniczka po Rzymie, regionie Lacjum i Watykanie w języku angielskim i polskim
autorka eprzewodników „Rzymskie smaki” i „W cieniu Rzymu”
wielojęzyczna mama wielojęzycznego nastolatka