W regionie Lacjum znajduje się 10 państwowych rezerwatów przyrody oraz prawie 30 regionalnych. Niedaleko Rzymu też możecie się wybrać do kilku z nich. Jeden z nich zaś, Tor Caldara, jest wart odwiedzenia ze względu na swoje kaldery, siarkowe źródła, wieżę obronną i przepiękny widok na morze. Zapraszam Was na wspólny spacer.
Rezerwat przyrody Tor Caldara znajduje się w pobliżu Anzio, dokładnie na Via Ardeatina, 267, 00042 Anzio RM. Jest to fragment nizinnego terenu o powierzchni 43 hektarów na wzniesieniu położonym tuż nad morzem. Jakimś cudem ten kawałek ziemi uchował się przed urbanizacją. Rezerwat powstał 26 sierpnia 1988 roku w celu ochrony tego niewielkiego skrawka przyrody.
Wejście do rezerwatu
Na terenie rezerwatu istnieją szlaki, które prowadzą do szesnastowiecznej wieży i terenu piknikowego. Możemy tu natknąć się na zbiorniki i źródła z wodą siarkową. Pospacerujemy też przez las z unikatową roślinnością, który był miejscem schronienia żołnierzy podczas bitwy pod Anzio. Długość trasy wynosi 2 km i jest ona łatwa do pokonania, bez wzniesień i trudnego terenu. Spacer po całym rezerwacie zajmuje około 1.5 godziny.
Las a w nim widoczne dziury po bombach z okresu Drugiej Wojny Światowej
Rezerwat jest pod specjalną ochroną ze względu na swoje bogactwo: bardzo rzadki przypadek starego zalesienia, które kiedyś pokrywało całe wybrzeże środkowego regionu Lacjum. Są tutaj również wyjątkowe formy geologiczne, które ukazują kształtowanie się tego terenu od czasów prehistorycznych.
Tutaj też możemy podziwiać doskonale zachowaną kalderę. Kaldera jest, według definicji wikipedii, wielkim zagłębieniem w szczytowej części wulkanu, powstałym wskutek gwałtownej eksplozji niszczącej górną część stożka wulkanicznego albo wskutek zapadnięcia się stropu komory pomagmowej wraz ze stożkiem wulkanicznym.
Źródła siarkowe
Cały teren rezerwatu przecinają niewielka źródełka wody siarczanowej, pozostałości po aktywności wulkanu Laziale na tych terenach. Tworzą one tu i ówdzie niewielkie lustra wody, w których możemy zaobserwować bąbelki powietrza wydobywające się z ziemi. Wytwarzają one też charakterystyczny zapach zgniłych jajek, który roznosi się wokół tych zbiorników.
Rozlewiska z wodą siarkową
Jest tutaj ostrzeżenie, aby w pobliżu tych źródeł nie siadać i małe dzieci wziąć na ręce. Jest to podyktowane tym, że stężenie siarki przy powierzchni ziemi jest wyższe niż w powietrzu.
Most prowadzący przez zbiorniki z wodą siarkową
Teren całego rezerwatu jest w dużym stopniu płaski, niezbyt wymagający, łatwy do wędrówki. Kończy się przy wieży wznoszącej się nad morzem na klifie wysokości około 15 metrów.
Wieża
Od wieży, czyli torre, przyjął nazwę cały rezerwat. Wieża została wzniesiona tu na wybrzeżu w połowie XVI wieku aby ochronić się przed atakami Saracenów i piratów. Ale powstała ona zanim wzniesione pozostałe wieże wybrzeża Lacjum co sugeruje, iż była ona wykorzystywana do obrony złóż i kopalni siarki. Jest ona na planie koła i pierwotnie była ona wyższa ale została ona częściowo zniszczona w przeciągu wieków i zawirowań historii. Dzisiaj wieża służy do nadzoru wydm skamielin rozciągających się wzdłuż morza i roślinności wybrzeża śródziemnomorskiego.
Na terenie dzisiejszej rezerwatu znajdują się złoża siarki i była ona wydobywana już w czasach starożytnych przez Rzymian. Potem czynności te zarzucono w czasach średniowiecza a ponownie odrodziło się to w epoce Renesansu. Definitywne wydobycie siarki zakończyło się tu dopiero w XIX wieku.
Spacer przez las
Zaraz za wejściem do rezerwatu wybierając Sentiero della Torre możemy podziwiać przepiękną fontannę z dzikiem, a nieco dalej mieszkańców tego miejsca, osiołki.
Fontanna z dzikiem
Osiołki mieszkające na terenie rezerwatu
Na florę rezerwatu składa się przede wszystkim roślinność śródziemnomorska wiecznie zielona: las liściasty zdominowany przez dąb ostrolistny, dąb korkowy, makia śródziemnomorska czyli formacja roślinna złożona głównie z niewielkich krzewów i skarlałych drzew o skórzastych, zimotrwałych i szarozielonych liściach.
Kiedyś wiecznie zielone lasy rozciągały się na całym obszarze śródziemnomorskim, jednak pod wpływem działalności człowieka zostały praktycznie unicestwione. Tu właśnie w rezerwacie jeszcze on występuje i jest pod ochroną. Wokół źródeł siarkowych rosną mietlica psia oraz bardzo rzadka cibora wielokłosowa.
Godziny otwarcia
Rezerwat przyrody Tor Calda jest otwarty we czwartki, soboty i niedziele w godzinach od 9.00 do 14.00 z ostatnim wejściem o godzinie 13.30. Wstęp jest bezpłatny. Istnieje tu zakaz wprowadzania psów i jeżdżenia rowerem. Rezerwat jest też miejscem piknikowym, szczególnie na otwartym nasłonecznionym terenie przy wieży z widokiem na morze.
Jeśli szukacie miejsc pełnych zieleni, spokoju i niezwykłej natury koniecznie zajrzyjcie do Tor Caldara. Mam nadzieję, że Was zachwyci tak jak mnie.
Jeśli wpis przydał Ci się, daj mi znać proszę.
Jeśli zaś znasz kogoś, komu może się przydać, udostępnij go proszę.
Basia Kaminska
filolożka, anglistka, instruktorka języka angielskiego
od ponad 15 lat w Rzymie
przewodniczka po Rzymie, regionie Lacjum i Watykanie w języku angielskim i polskim
autorka eprzewodników „Rzymskie smaki” i „W cieniu Rzymu”
wielojęzyczna mama wielojęzycznego nastolatka